Szkolny Program Wychowawczo - Profilaktyczny

SZKOLNY  PROGRAM   WYCHOWAWCZO - PROFILAKTYCZNY

            Program ten ma charakter otwarty, może podlegać modyfikacjom, aktualizacjom i unowocześnieniom. Został opracowany w roku szkolnym 2018/2019. Program jest ramowy, co oznacza, że nie wszystkie jego założenia muszą zostać zrealizowane.

WPROWADZENIE

Rodzice są pierwszymi wychowawcami swoich dzieci, nauczyciele wspomagają ich wszechstronny i harmonijny rozwój, a uczeń akceptuje siebie i jest otwarty na potrzeby drugiego człowieka.

WYCHOWANIE 

Proces wspomagania dziecka w rozwoju, ukierunkowany na osiągnięcie pełni dojrzałości: fizycznej, psychicznej, społecznej i duchowej.

PROFILAKTYKA

Profilaktyka rozumiana jest jako zapobieganie pojawieniu się i występowaniu niepożądanych zjawisk i procesów, określanych jako patologie życia społecznego oraz promowanie zjawisk alternatywnych w stosunku do tych, które próbuje się wyeliminować. system działań wzmacniających lub podtrzymujących pozytywne postawy uczniów w toku wychowania. Realizowana jest  podczas działalności edukacyjnej szkoły.

Szkolny Program Wychowawczo- Profilaktyczny został dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów i potrzeb środowiska lokalnego. Ma służyć ujednoliceniu działań wychowawczych i profilaktycznych oraz pozyskaniu rodziców do współpracy w dziedzinie profilaktyki domowej.

Realizacja  Szkolnego Programu Wychowawczo - Profilaktycznego zgodnie z jego założeniami ma doprowadzić do aktywnego rozwoju wszystkich sfer osobowości ucznia i umożliwić mu osiągnięcie szerokorozumianego sukcesu.

Program  przeznaczony  jest  do  realizacji  przez  wychowawców  klas  podczas  godzin z wychowawcą we współpracy z nauczycielami wszystkich przedmiotów, pedagogiem, psychologiem, doradcą zawodowym, pielęgniarką szkolną i pozostałymi pracownikami szkoły, w zależności od stanu zasobów, potrzeb klasy oraz przy współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym.

Profilaktyka powinna wspomagać proces wychowania, a wychowanie tworzy integralną całość z wiedzą i kreowaniem umiejętności, poprzez które formuje się osobowość młodego człowieka. Nie wolno ich rozdzielać, gdyż wychowanie musi posiłkować się wiedzą, w której zapisane jest doświadczenie.

PODSTAWY PRAWNE

1. Konstytucja Rzeczypospolitej Art 72.
2. Konwencja o Prawach Dziecka Art 3, 19 i 33.
3. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
4. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U Nr 67 z późniejszymi zmianami).
5. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego.
6. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z późniejszymi zmianami.

7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 1999 r. w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartej w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz.U. Nr 17 z 1999 r. poz. 78  z późniejszymi zmianami).
8. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem.
9. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
10. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005r.
11. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 lutego 2007r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznych przedszkoli oraz publicznych szkół.
12. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz.U. Nr 228, poz. 1490)

13. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
14. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lipca 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach.
15. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie  procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta”.
16. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.
17. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności  wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii.

18. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U., poz. 1113).
19. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. -– Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 59).
20. Ustawa z dn. 14 grudnia 2016- Prawo Oświatowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 996, z późn. zm.) art. 60 ust 3 pkt 1.

GŁÓWNE CELE  WYCHOWAWCZO - PROFILAKTYCZNE:

• wspieranie rozwoju osobowości młodego człowieka
• zdobycie przez ucznia wiedzy i umiejętności pozwalających na prowadzenie zdrowego stylu życia i podejmowania zachowań prozdrowotnych;
• kształtowanie postaw sprzyjających wzmacnianiu zdrowia własnego i innych ludzi, kształtowanie środowiska sprzyjającego rozwojowi zdrowia, osiągnięcie właściwego stosunku do świata, poczucia siły, chęci do życia i witalności;
• kształtowanie postawy otwartości w życiu społecznym
• kształtowanie hierarchii systemu wartości, w którym zdrowie należy do jednych z najważniejszych wartości w życiu;
• wzmacnianie wśród uczniów więzi ze szkołą oraz społecznością lokalną;
• kształtowanie przyjaznego klimatu w szkole, budowanie prawidłowych relacji rówieśniczych oraz relacji uczniów i nauczycieli,
• rozwijanie i wzmacnianie umiejętności psychologicznych i społecznych uczniów
• kształtowanie u uczniów i wychowanków umiejętności życiowych, w szczególności samokontroli, radzenia sobie ze stresem, rozpoznawania i wyrażania własnych emocji
• kształtowanie postaw prozdrowotnych
• wyposażenie ucznia w umiejętności niezbędne do współdziałania w zespole
• przygotowanie do podejmowania i pełnienia ról społecznych oraz obywatelskich
• kształtowanie postaw patriotycznych
• kształtowanie postaw i nawyków proekologicznych
• przygotowanie do podejmowania optymalnych decyzji życiowych
• doskonalenie warunków bezpiecznego funkcjonowania ucznia w szkole i poza szkołą
• wspieranie nabywania umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych, ryzykownych i konfliktowych
• eliminowanie zagrożeń utraty zdrowia i szans rozwojowych przez uzależnienia

UCZESTNICY PROGRAMU

• nauczyciele wszystkich przedmiotów,
• wychowawcy,
• uczniowie,
• rodzice,
• społeczność lokalna,
• inni pracownicy szkoły.

DIAGNOZA ZAKRESU POTRZEB I PROBLEMÓW UCZNIÓW

1. Analiza dokumentów szkolnych:

• dzienniki lekcyjne w celu monitorowania frekwencji uczniów oraz ich zachowania podczas zajęć lekcyjnych,
• dzienniki zajęć pozalekcyjnych w celu określenia zainteresowań uczniów oraz stopnia korzystania z zajęć wyrównawczych, oferowanych przez szkołę,                            
• protokoły Rad Pedagogicznych oraz rozmów z nauczycielami.

2. Obserwacja zachowania uczniów w szkole i na terenie wokół szkoły.
3. Analiza sugestii i uwag rodziców pod adresem szkoły zgłaszane na zebraniach z wychowawcami klas, konsultacjach, oraz na spotkaniach Rady Rodziców.
4. Analiza ankiet (skierowanych do uczniów i do rodziców) oceniających skuteczność szkolnego programu profilaktyki oraz programu wychowawczego na rok szkolny 2016/2017.
5. Informacja od uczniów na temat ich potrzeb, zainteresowań oraz oczekiwań względem szkoły w zakresie realizacji działań profilaktycznych i wychowawczych.
6. Analiza ankiet dot. bezpieczeństwa skierowana do uczniów, rodziców i pracowników szkoły.
7. Wywiady z nauczycielami, rodzicami i uczniami, pracownikami niepedagogicznymi szkoły.

Wnioski wynikające z przeprowadzonej diagnozy

Zebrane informacje przy zastosowaniu różnych metod i narzędzi pozwalają stwierdzić, że uczniowie czują się dobrze i  bezpiecznie w środowisku szkolnym. Potwierdza to również analiza ankiet skierowanych do rodziców. Należy sądzić, iż różnorodność działań w tym zakresie w ubiegłych latach przyniosła pożądany efekt. Dlatego też w latach 2018-2021 działania wychowawcze i profilaktyczne zostaną skierowane na problemy z którymi borykają się uczniowie:

• zagrożenia związane z paleniem e-papierosów i papierosów tradycyjnych,
• bezpiecznym korzystaniem z internetu i treściami tam zamieszczanymi,
• częste sytuacje konfliktowe w relacjach rówieśniczych i nieumiejętność radzenia sobie z nimi,
• kłopoty z radzeniem sobie ze stresem
• braki w wiedzy na temat zasad zdrowego stylu życia i wykorzystania czasu wolnego.

Nieumiejętność radzenia sobie z problemami i rodzące się z tego potrzeby mogą wygenerować inne kłopoty takie jak: problemy rodzinne, zaburzenia odżywiania, poczucie odrzucenia, sięgnięcie po używki itp. Dlatego też uczniowie oczekują, że na zajęciach będą podejmowane tematy, które wpłyną na poprawienie jakości ich relacji z rówieśnikami oraz na lepsze zrozumienie siebie i świata.

OBSZARY DZIAŁAŃ PROGRAMU WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNEGO

Obszar I: Adaptacja uczniów klas pierwszych do warunków szkolnych.

Obszar II: Rozwój intelektualny ucznia. 

Obszar III: Zachowania agresywne.

Obszar IV: Nałogi i uzależnienia.

Obszar V: Promocja zdrowego stylu życia.

Obszar VI: Wychowanie do wartości i kształtowanie postawy patriotycznej.

Obszar VII: Rozwijanie kompetencji cyfrowych oraz odpowiedzialne korzystanie z internetu.

Obszar VIII: Doradztwo zawodowe oparte na współpracy ze szkołami zawodowymi.

Obszar IX: Kształtowanie postaw prospołecznych.

ZADANIA PROFILAKTYCZNE

Zadania profilaktyczne nauczycieli

• Zwracanie podczas dyżurów - szczególnej uwagi na miejsca tzw. podwyższonego ryzyka: ubikacje, schody, itp.
• Punktualne rozpoczynanie dyżurów przed lekcjami, uczniowie w czasie zajęć nie pozostają bez opieki nauczyciela w klasie
• Informowanie na bieżąco wychowawców o niewłaściwym zachowaniu ich wychowanków zarówno przez nauczycieli dyżurujących jak pozostałych nauczycieli i pracowników szkoły
• Obserwacja zachowania uczniów w miejscach publicznych i zwracanie uwagi na przejawy agresji, palenia papierosów czy niszczenia mienia
• Wdrażanie do świadomego unikania zagrożeń oraz kształtowanie umiejętności odmawiania i negocjacji
• Dawanie przykładów sumienności, umiejętności rozwiązywania konfliktów, radzenia sobie w trudnych sytuacjach
• Dążenie do dalszej poprawy bezpieczeństwa w szkole, reagowanie na akty agresji i przemocy oraz konsekwentne egzekwowanie prawa szkolnego

Zadania profilaktyczne wychowawców klasowych

• Pomoc uczniom w rozwiązywaniu trudności życiowych i rodzinnych - uświadomienie uczniom możliwości zwrócenia się z problemem do konkretnej osoby w szkole: wychowawca, pedagog, psycholog, dyrektor szkoły
• Podnoszenie poziomu kultury osobistej uczniów - godziny wychowawcze dotyczące zachowania się w stosunku do rówieśników, osób dorosłych, w miejscach publicznych (kino, teatr, itp.)
• Współpraca z rodziną - inicjowanie spotkań mających na celu omawianie problemów wysuwanych przez rodziców, wywiadówki profilaktyczne
• Realizacja programów profilaktycznych dotyczących palenia tytoniu i picia alkoholu, rozwijania umiejętności interpersonalnych
• Organizacja koleżeńskiej pomocy w nauce
• Kształtowanie postaw poszanowania mienia wspólnego, dbałości estetykę klasy, szkoły i otoczenia
• Systematyczne informowanie rodziców o postępach w nauce i zachowaniu ich dzieci
• Pomoc w poznawaniu samego siebie i kształtowaniu pożądanego systemu wartości

Zadania profilaktyczne pedagoga i psychologa szkolnego

• Pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych
• Organizowanie pogadanek, prelekcji dla uczniów z udziałem policji, psychologa, lekarza
• Pedagogizacja rodziców
• Prowadzenie zajęć relaksacyjnych, treningi interpersonalne, zajęcia psychoedukacyjne
• Współpraca z instytucjami wspierającymi realizację zadań profilaktycznych
• Systematyczna współpraca z wychowawcami klas i nauczycielami, udzielanie im wsparcia w planowaniu i realizacji zadań profilaktyczno-wychowawczych

Zadania profilaktyczne rodziców

• Każdy rodzic czuwa nad tym, aby jego dziecko wykazywało właściwą kulturę osobistą oraz sumiennie realizowało obowiązek szkolny
• W celu zapobiegania niewłaściwym zachowaniom rodzice utrzymują regularny kontakt z wychowawcą klasy, a w razie potrzeby pedagogie/psychologiem szkolnym bądź Dyrektorem
• Rodzice biorą udział w przedsięwzięciach organizowanych przez szkołę mających na celu doskonalenie metod wychowawczych
• Rodzice uczniów sprawiających szczególne trudności wychowawcze winni kontaktować się ze szkołą w każdym przypadku stwierdzenia naruszenia obowiązujących norm i zasad oraz wspólnie znajdować sposoby rozwiązywania problemów

METODY I FORMY REALIZACJI

 Realizacja programu odbywać się będzie w ramach:

• zajęć godziny do dyspozycji wychowawcy klasy
• zajęć z wychowawcą
• zajęć wychowania do życia w rodzinie
• zajęć prowadzonych przez pedagoga, psychologa
• zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych
• intencjonalnych i okazjonalnych spotkań z rodzicami uczniów w szkole i ich domach
• w ramach edukacji pedagogicznej (pedagogizacja rodziców)
• imprez organizowanych na terenie szkoły
• imprez charytatywnych

Formy pracy:

• oddziaływanie werbalne (rozmowy, pogadanki, wykład)
• dyskusje tematyczne (dzielenie się doświadczeniami), wskazanie postaw (wzorców) pozytywnych
• zajęcia grupowe, zespołowe.

EWALUACJA

1. Badania ankietowe wśród uczniów, nauczycieli i rodziców /wg potrzeb/.
2. Obserwacja sytuacji wychowawczej w szkole, rozmowy z wychowawcami, nauczycielami, pracownikami szkoły, rodzicami.
3. Sprawozdania z działalności pedagoga/psychologa szkolnego, nauczycieli oraz wychowawców realizujących programy profilaktyczne /wg potrzeb/.